Na mocy obecnie obowiązującego prawa, osoba bliska zmarłego może domagać się

• zwrotu kosztów leczenia i pogrzebu,
• renty alimentacyjnej,
• odszkodowania w postaci jednorazowej wypłaty przy znaczącym pogorszeniu sytuacji życiowej,
• zadośćuczynienia w postaci jednorazowej wypłaty w przypadku śmierci osoby bliskiej
• Zgodnie z art. 446 § 3 kodeksu cywilnego sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.

Przez sytuację życiową należy rozumieć ogół czynników składających się na położenie życiowe jednostki, także trudno mówić o wymierzalnej wartości ekonomicznej (wyrok SN z 28.07.1976 r., IV CR 271/76). Dlatego też, jak podkreśla się w doktrynie, pogorszenie sytuacji życiowej polega nie tylko na pogorszeniu obecnej sytuacji materialnej, lecz także na utracie realnej możliwości samej stabilizacji warunków życiowych lub ich realnego polepszenia. Takie pogorszenie następuje np. w przypadku utraty małżonka bądź ojca przez małoletnie dzieci. Nie podlegają natomiast wynagrodzeniu pieniężnemu same cierpienia moralne będące następstwem śmierci poszkodowanego (uchwała SN z 26.10.1970 r., III PZP 22/70).
Powyższy przepis posługuje się pojęciem najbliższych członków rodziny zmarłego, do których zalicza się rodziców i dzieci zmarłego, a także inne osoby pozostające w stosunkach rodzinnych (a więc dalszych zstępnych i wstępnych, macochę lub ojczyma, jak również dziecko pozostające pod pieczą rodziny zastępczej).
Podstawą natomiast do zasądzenia zadośćuczynienia za śmierć najbliższego członka rodziny jest art. 446 § 4 k.c. który wszedł w życie dnia 3 sierpnia 2008 roku.

Wynika z niego, że jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego także odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przepis ten jest reakcją ustawodawcy na wystąpienie rzecznika praw obywatelskich, który postulował, by ?w celu zwiększenia ochrony ofiar wypadków komunikacyjnych w kodeksie cywilnym zamieszczony został przepis o zadośćuczynieniu pieniężnym za krzywdę z powodu śmierci osoby najbliższej?.